Merhaba Sevgili Okuyanlar,
Bu haftaki konumuz teknoloji ve çocuklar üzerindeki etkileri. Teknoloji hayatımızın bir parçası ve
gelişen yeni dünya düzeninde yadsınamaz bir gerçek olarak yer alıyor. Peki teknolojiyi doğru
kullanıyor muyuz? Çocuklara bunu doğru anlatabiliyor ve yönlendirebiliyor muyuz? Onlara nasıl
model oluyor, onlardan neyi bekliyoruz?
Şunu çok açık belirtmeliyim ki aileler teknolojiyi (telefon, tablet, bilgisayar) kendi konforları için
çocuklara sunuyorlar. Konuşmaları bölünmesin, çocuklar onlardan oyun istemesin diye cankurtaran
olarak görülen teknolojik aletler, bebeklikten itibaren çocuklara başucu kitabı yerini alıyor, iletim
girişimlerine ket vuruyor.
Yatarken onlara kitap okumak yerine telefonlardan hikayeler dinletiliyor. Ninni söylemek bile artık
çok modern. Açıyorsunuz telefonu sırayla dinletiyor, hatta izletiyorsunuz. O kadar ki oyun oynamayı
bile telefondan öğreniyor çocuklar. Oradaki çocuklar gibi konuşmaya çalışıyor, onları taklit ediyorlar.
Yaratıcılık yerini yapay ve otomatik davranışlara bırakıyor. Toplum zihniyeti maalesef henüz
değişmedi. Çocuk bereketiyle dünyaya gelir anlayışı nesiller boyu kök saldı. Ardı ardına yapılan
çocuklar ve ağır gelen sorumluluklarına akıllı telefonlar yetişiyor. Saatlerce izlenen ve dinlenen
telefonlar sonucunda çocuklar sosyallikten uzaklaşırken bu durum ilköğretimde patlıyor.
Çocuk dikkat sorunları yaşıyor, odaklanamıyor, oyun kuramıyor. Çünkü izlediği ve gerçeklik arasındaki
fark zihnini bulandırıyor.
Çocuklar telefonları araştırma yapmak, yeni bir şey öğrenmek için değil, oyun için kullanıyor.
Ebeveynlerinden de bunu görüyor. Daha kendini anlatamayan çocuklar tik tok videoları çekebiliyor.
İpe nesne dizmiyor ancak telefonların ekranını hareket ettirip bir sayfadan diğerine geçebiliyor. Çok
duyuyorum “Çok akıllı bir çocuk, telefonun şifresini hemen öğrendi” diyen ailelerin bir süre sonra
“Elinden alamıyoruz, kendini yerden yere atıyor” dediğini.
“Arkadaşlarıyla oyun oynamak yerine, tabletine kitleniyor” ya da “oyun kur dediğimizde yine tabletini
getiriyor, oradan oynamak istiyor” diyen aileler eğer bunun bir günde ya da bir anda oluştuğunu
düşünüyorsa çok yanılıyor. Önce çocuklara bu veriliyor. İş çığırından çıkınca ellerinden alınmak
isteniyor. Doğal olarak baş edilmesi zor davranış problemleri ortaya çıkıyor.
Bu tarz durumlarda aile ve çocukların profesyonel bir yardım alması gerekiyor. Ancak gelin görün ki
bırakın yardım almayı ortada ciddi bir sorun olduğu dahi kabul edilmiyor.
Unutmayınız görmezden gelinen hiçbir problem siz bunu tercih ettiniz diye ortadan kaybolmuyor.
Başta da belirttiğim gibi teknoloji yaşamımızın bir parçası. Çocukların hayatında da yer alıyor. Fakat
bunun sınırlarını aile belirler. Yarım saatliğine verilen bir telefon sizleri rahatlatabilir, lakin
çocuklarınızın sosyal ve duygusal gelişimleri, oyun becerileri, yaratıcı düşünme yetenekleri, ifade edici
dil becerileri başta olmak üzere tüm gelişim alanlarına eksi olarak kaydedilir.
0-6 yaş döneminin çocuklar için çok önemli olduğunu biliyorsunuz. Çocukların özellikle, henüz bazı
konularla ilgili bilinç kazanmadığı, tamamıyla bağımsız hareket edemediği, bir yetişkin kontrolü ve
onayına ihtiyaç duyduğu bu dönemde öncelikli ihtiyaçları sevgi ve ilgidir. Telefon veya tablet onların
sadece istekleridir.
Gerçek oyuncaklar, gerçek arkadaşlar, gerçek oyunlar… Hayali bir arkadaşa dönüşen telefonlar,
tabletler vs… gerçeğin yerini almasınlar.
Sizinle iletişimini sınırlı tutan ya da sizinle iletişime geçmeyen çocuklar sizin yerinize bunları tercih
ediyorsa kendinizi sorgulama zamanınız çoktan gelmiş ve bazen de geçmiş olabilir. Küçük yaş da yanlış
yönlendirdiğiniz çocuklar, ergenlikte sıkıntılarını size anlatmayacaklar. Çünkü birçok şey de olduğu
gibi teknolojiyi de doğru kullanamadı insanlar.
Her anını kameraya alıp anı yaptığınız çocukların, bunları yayınladığınız çocukların görüntülerini
yakaladınız belki ancak duygusunu kaçırdınız. Geleceğe bir kare bırakmak için ânı ıskaladınız.
Ebeveynler çocukları yerine telefonları koydular. Onları dinlemek yerine, arama motorlarına sordular.
“Ne istersin demek yerine”, internette “çocuklar ne ister”i aradılar.
Çok dramatik bir cümle gibi gelebilir. Elinde telefonuyla uyuyan çocuklar, gün gelecek ebeveynleri
yerine telefonları koyacaklar.
Sevgiler, iyi haftalar.
Zemberek Kuşu’nun Dönüşü